Zamknij

Profesor Jan Miodek wyjaśnia, skąd wzięła się nazwa Krotoszyn

Jan Miodek 10:39, 06.04.2019 Aktualizacja: 20:17, 14.07.2019
Skomentuj

O wyjaśnienie, skąd wywodzi się nazwa naszego grodu, zwróciliśmy się do najpopularniejszego polskiego językoznawcy i przyjaciela ?Rzeczy Krotoszyńskiej?, prof. Jana Miodka, wieloletniego dyrektora Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego i członka Komitetu Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk oraz Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN.

                                            

Jeśli chodzi o nazwę miejscową Krotoszyn, to zaczyna się w jej wypadku wszystko od przymiotnika krotki „krótki” (każde dzisiejsze „ó” to dawne długo wymawiane „o”). Od tegoż przymiotnika urobiono nazwę osobową Krotosz, Krotosza, tworzącą rodzinę wyrazową z takimi formami – dziś nazwiskami, jak Krotak, Krotasz, Krotek, Krotewicz, Krotka, Krotoj, Krotoszak, Krotowicz, Krotyl, Krotkiewski. Gdy się w tym momencie przywoła postać Długosz – derywat od przymiotnika długi, nietrudno skonfrontować znaczeniowo przeciwstawne pary długi, krótki – Długosz, Krotosz (Krotosza).


Nazwa osobowa Krotosz (Krotosza) to podstawa słowotwórcza dzierżawczej nazwy miejscowej Krotoszyno – z pierwotnym przyrostkiem –ino potwierdzonym najstarszymi zapisami: 1405 Crothoszino, 1460 Crothoschino. W wieku XVI nastąpiła zmiana rodzaju gramatycznego na męski: 1578 Krotoszyn, który utrzymał się do dziś.


Jak informują źródła, nazwa Krotoszyn odnosiła się najpierw do wsi, a dopiero później – około roku 1415 – przeniesiono ją na założone w pobliżu miasto. Wtedy wieś zaczęto określać mianem Starego Krotoszyna. Identycznie było w moich rodzinnych stronach: kiedy od wsi Tarnowice nazwano w XVI wieku nowo powstałe miasto Tarnowice, dzisiejsze Tarnowskie Góry (góry „kopalnie”), ta pierwsza przyjęła postać Starych Tarnowic.


Za pochodzenie nazwy dzierżawczej Krotoszyn od imienia Krotosz (Krotosza) daję stuprocentową gwarancję. Ale wiem też, że tradycja ludowa skojarzyła podanie o powstaniu miasta na „Okopie szwedzkim” z bogatym rycerzem Krotem i jego synem – założycielem grodu. Jak pisał mój wrocławski profesor – Stanisław Rospond (1906-1982), „do igraszek etymologizacyjnych należy zaliczyć pogląd, że to związek grodu z krotem”.
 

(Jan Miodek)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
Nie przegap żadnego newsa, zaobserwuj nas na
GOOGLE NEWS
facebookFacebook
twitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(12)

IdekIdek

0 1

nic z tego nie rozumie. Czyli że co?

12:18, 07.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

czytelnikczytelnik

0 0

Nie wiem, czy to takie trudne. Mieszkańcy naszego miasta byli ludźmi niskiego wzrostu, byli krótcy i stąd wzięła się ta nazwa.

13:50, 07.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

MarianMarian

0 1

Takie to anomiczne Rzecz Krotoszyńska jakby szukała czegoś, która sama nie potrafi zrozumieć.Profesor Miodek daje zrozumieć ( czego nie potrafiła zrozumieć Rzecz Krotoszyńska ), że nazwa Krotoszyn ma pewne powiązania, które w przybliżeniu tworzy krąg pewnych wrażeń.Wrażenia dają satysfakcje Rzeczy Krotoszyńskiej ,że ( niby ) nazwa Krotoszyn może się kojarzyć ze słowami jak krotki a obecnie krótki.Tej gazecie może trochę oleju do głowy przybędzie i zmieni swój pogląd - jak na to wskazuje.

17:14, 07.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

MarianMarian

0 1

Rzecz Krotoszyńska nadal usuwa komentarze a z tego wynika, że ciągnie diabła za ogon lub ten diabeł jest im podkładany. Realizowanie czegoś z pozycji diabła może oznaczać, że Krotoszyn ma ostre krawędzie.

03:13, 08.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

MarianMarian

0 1

Na koniec tych refleksji w moim pojęciu to myślę, że profesor Miodek tez by był podobnego zdania a żeby zmienić nazwę tego czasopisma na Fakt Krotoszyński.
Rzecz Krotoszyńska to babskie sprawy, które tworzą pierdoły na podkładzie tej gazety. Takie pierdoły już doprowadziły do nie jednej niebezpiecznej sytuacji jak i również wymuszanie sprzedaży mieszkań rozwodów itp.

06:09, 08.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

MarianMarian

0 1

Analizując pewne sprawy dotyczące Krotoszyna to nasuwa się myśl - czy profesor Miodek zmieni to miasto. Wszelkie znaki na ziemi i niebie wskazują, że Krotoszyn czyni sam sobie krzywdę, która może to miasto zmienić w nie jasną sytuacje. Ale czy można otwarcie pisać jaka jest przyczyna a tak sobie życzyłaby Rzecz Krotoszyńska. Usuwa się komentarze a dlatego, że brak jest jasności wyrażenia tematu. Obecne czasy są nadgorliwe i trzeba być ostrożnym. Ale jednak co to to Krotoszyn jest w takiej niezręcznej sytuacji, która podważa priorytet temu miastu. Granica dawna a obecna to demokratycznie się dzieli i jest lepszy jeden koszyk jak dwa.

17:26, 14.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

MieszkaniecMieszkaniec

1 0

Apel do rodziny Mariana:
Uprzejmie proszę dziadkowi odlaczyc internet. Chłopina robi sobie krzywde na stare lata. Proszę kupić Marianowi zestaw krzyzówek - to będzie odpowiednie wyzwanie dla jego tęgiego umysłu.

PS. Jestem gotow zorganizować zrzutkę na krzyzówki proszę o kontakt!.

09:50, 25.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

MarianMarian

0 1

Czy mieszkaniec Krotoszyna ( są wyjątki ) był człowiekiem rozsądnym to nigdy i nigdy nie zmądrzeje - nigdy nie zmądrzeć i bezczelnym być - to frajda.

12:29, 25.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

MarianMarian

0 1

Analizując sprawę pseudonim mieszkaniec to wynika, że tej osobie chodzi o coś całkiem innego. Może to być internetowa próba rozpoznania środowiska rodzinnego z skłonnością wyłudzającą.

05:59, 27.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

MarianMarian

0 1

Na koniec i jeżeli coś będzie nie tak to proszę komentarz usunąć.
Od dłuższego czasu staje się nurtująca sprawa i jakby zachodzi konieczność zwrócenia na to uwagę a mianowicie: czy w Krotoszynie nie pomijając Kościoła mamy do czynienia z sobowtórami.
W pewnych okolicznościach jest zauważalne takie zjawisko.

10:25, 28.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

xyzxyz

1 0

A jakbyś tak Marianku otworzył przewód doktorski u pana Profesora na temat nazwy Krotoszyna? Może i bysmy troche odpoczeli od ciebie

22:50, 28.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

MarianMarian

0 1

Do xyz
Krotoszyn z zewnątrz to jakoś tako ale wewnątrz to daj Boże.
@
Taki trochę odmienny temat - poniedziałek i czemu ten dzień taki na P.Prześladowanie czy przypisywanie czegoś zmyślonego to oto w Krotoszynie nie trudno.

09:01, 29.04.2019
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

0%