Zakaz mentoli nie zmieni palaczy. Problem pozostaje i trzeba go rozwiązać

Prawie połowa palaczy wybiera dziś papierosy mentolowe lub z kapsułką. Już od 20 maja br. zostaną ich pozbawieni, bo zacznie obowiązywać zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych o takim aromacie.

Badania pokazują, że zakaz nie wpłynie radykalnie na rzucenie palenia. Prawie 90 proc. palących mentole będzie palić nadal. Tylko co? Na rynku pozostaną jedynie alternatywy, czyli e-papierosy i podgrzewacze tytoniu IQOS.
W badaniu na zlecenie Forum Konsumentów w styczniu 2020 r. firma Maison&Partners ustaliła, że mało kto wie o nowych przepisach i planowanych zmianach, a sami palacze nie rozumieją, czemu ma służyć pozbawianie ich wyboru.

Groźne samoróbki
51 proc. palących papierosy mentolowe odpowiedziało, że po wprowadzeniu zakazu przerzucą się na inne papierosy, 20 proc. będzie kupowało dalej mentolowe, ale na czarnym rynku z nielegalnych, często niebezpiecznych źródeł, 16 proc. wybierze produkty alternatywne o mentolowym aromacie (e-papierosy lub podgrzewacze tytoniu, które w 2017 r. wprowadzono do Polski pod nazwą IQOS), a 2 proc. będzie robiła samodzielnie papierosy smakowe.
Niebezpiecznie brzmią deklaracje zakupu wyrobów niewiadomego pochodzenia i samoróbek. Te na czarnym rynku zawierały dotąd więcej szkodliwych substancji i groźnych dla zdrowia chemikaliów niż jakikolwiek wyrób produkowany w fabryce.
Zmiana przepisów nie poprawi zdrowia Polaków. Tylko 12 proc. palących mentole po wprowadzeniu zakazu rozważy rzucenie palenia lub zechce potraktować ten fakt jako impuls do podjęcia rzucenia palenia.

Brak informacji
Zaledwie 18 proc. ogółu Polaków i 35 proc. palaczy wiedziało, że po 20 maja znikną papierosy mentolowe ze sklepów, kiosków i drogerii. Pozostali zostaną tym zaskoczeni.
– Polacy nie lubią, jak im się ogranicza wolność wyboru, nawet jeśli generalnie zgadzają się do zasady, że palenie szkodzi zdrowiu, podobnie jak jedzenie w nadmiarze słodyczy – uważa Agnieszka Plencler, prezes Fundacji Forum Konsumentów. Podczas konferencji prasowej #zakazmentoli mówiła, że same zakazy nie zmieniają postaw. Ludziom trzeba przede wszystkim tłumaczyć, co im szkodzi, bo tylko takie kampanie przynoszą rezultaty. Zakazy to działania efektowne, ale mało skuteczne.
Zakaz sprzedaży mentoli to wynik wdrożenia w Polsce dyrektywy unijnej, która narzuciła wycofanie z rynku każdego wyrobu tytoniowego, który swoim smakiem miałby uprzyjemniać palenie. Od dłuższego czasu zniechęca się palaczy informacjami na opakowaniach papierosów, jak bardzo szkodzą zdrowiu, i zakazem palenia w miejscach publicznych. Jednak ciągle 9 mln Polaków sięga codziennie po papierosa. Ilu z nich pali w domu, także przy niepalących domownikach w tym przy dzieciach?

Lepiej rzucić
– Czy wprowadzenie zakazu sprzedaży papierosów mentolowych oraz z kapsułką to skuteczna  metoda? – pyta socjolog, prof. Dominika Maison z Uniwersytetu Warszawskiego. – Z pewnością trzeba namawiać ludzi do rzucenia albo przynajmniej ograniczenia palenia, ale trzeba zrozumieć, w jaki sposób takie działania powinny być podejmowane. Niestety, zakazy nie zawsze przynoszą rezultaty.
Federacja Konsumentów też zachęca do rzucenia palenia. Jeśli jednak jesteś palaczem, który nie umie pozbyć się nałogu – nie wspieraj szarej strefy, bo nigdy nie będziesz mieć pewności, co ci sprzedano i jak to wpłynie na twoje zdrowie. Poza oczywistym faktem, że wspieranie przemytu lub mafijnych wytwórni jest zwyczajnie nieetyczne. Jeśli już musisz palić, lepiej korzystaj z alternatywnych metod, ale dobrze przebadanych, takich jak e-papierosy i podgrzewacze tytoniu.
Na stronie internetowej https://zakazmentoli.pl można przeczytać o sposobach na rzucenie palenia, a także poznać badania dotyczące konsumpcji papierosów w Polsce.