Wpływ na to, jakim powietrzem oddychamy ma każdy mieszkaniec Krotoszyna. W okresie grzewczym do atmosfery trafiają trujące substancje. Dzieje się tak m.in. dlatego, że jest jeszcze ok. półtora tysiąca starych pieców węglowych. Co prawda dymiących kominów ubywa z każdym rokiem, ale nadal jest wiele do zrobienia w tej sprawie.
W Wielkopolsce obowiązują tzw. uchwały antysmogowe, które wprowadziły ograniczenia dotyczące stosowania pieców węglowych. Od 1 stycznia 2024 r. nie wolno palić w popularnych kopciuchach bardzo drobnym miałem, węglem brunatnym czy flotokoncentratem. To najgorsze jakościowo i kalorycznie rodzaje węgla.
Trzy lata temu pani Maria z Krotoszyna zlikwidowała piec węglowy, którym ogrzewała 65-metrowe mieszkanie w budynku wielorodzinnym. Zastąpiła go dwufunkcyjnym kotłem gazowym.
Krotoszynianka z dokumentacją, która była potrzebna do montażu pieca gazowego
– Po zmianie ogrzewania nasze życie zmieniło się o 180 stopni. Nie musimy się zaopatrywać się w drewno i węgiel. Tym bardziej, że składowaliśmy opał w szopie oddalonej o prawie 100 metrów – mówi jej mąż.
Z przejścia na inne źródło ciepła zadowolona jest także pani Maria.
– Dawniej ogrzewanie naszego mieszkania zimą było bardzo uciążliwe. Mąż co kilka godzin zaglądał do niewielkiej kotłowni, aby sprawdzić czy trzeba dołożyć węgiel do pieca – opowiada krotoszynianka.
Krotoszyńskim emerytom odeszło codzienne przygotowanie pieca węglowego do spalania, czyszczenie paleniska i wynoszenie popiołu. W mieszkaniu kurzyło się i czasami nawet dymiło. Dzięki przejściu na ogrzewanie gazowe emeryci mają dużą wygodę.
Piec gazowy jest samoobsługowy a za jego pracę pieca odpowiada sterownik, który ustala stałą temperaturę w mieszkaniu. Gdy temperatura wzrośnie powyżej ustawionej wartości, kocioł przestaje grzać. Jeśli z kolei temperatura za bardzo spadnie, piec ponownie się uruchomi.
Piec gazowy funkcjonuje od zimy 2021 roku
Emeryci zyskali duży komfort zimą, ale również mają swój wkład w ochronę klimatu i dbałość o czyste powietrze.
– Wiemy, że spalanie gazu jest ekologiczne, do powietrza nie dostają się szkodliwe spaliny. Ogrzewanie gazowe nie przyczynia się więc do powstawania smogu - mówi pani Maria.
W 2022 r. i 2023 r. Straż Miejska łącznie skontrolowała prawie 5.100 nieruchomości i wyodrębnionych lokali mieszkalnych na terenie miasta i gminy Krotoszyn. Wyniki kontroli nie są zbyt optymistyczne. W samym Krotoszynie nadal użytkowane są 634 piece bezklasowe. Jeszcze gorzej jest w wioskach, gdzie takich pieców naliczono 772.
– Uchwała antysmogowa obowiązuje już od 2017 r. i w tym okresie można było skorzystać z programów dofinansowania wymiany kotłów – uważa Waldemar Wujczyk, komendant Straży Miejskiej.
Do wymiany systemu ogrzewania na ekologiczne dokłada Urząd Miejski w Krotoszynie. Z tego wsparcia, które funkcjonuje już od 7 lat skorzystało już 850 mieszkańców. Łączna kwota dotacji wyniosła ponad 4 mln zł.
– W 2023 roku wnioski złożyło 50 osób na kwotę 250 tys. zł. W rekordowym roku wypłacaliśmy z budżetu miasta i gminy 1,3 mln zł – mówi Michał Kurek, naczelnik wydziału gospodarki komunalnej i ochrony środowiska w Urzędzie Miejskim.
Dotacja na wymianę ogrzewania wynosi 50 proc. kosztów, ale nie może przekroczyć 5 tys. zł. Z reguły koszty wynoszą 10-14 tys. zł. Program działa sprawnie a pieniądze po zakończeniu prac i złożeniu wszystkich dokumentów w urzędzie są wypłacane w ciągu kilku dni. Krotoszynianie wymieniają kopciuchy na kotły gazowe, mieszkańcy wsi – głównie na piece 5 klasy opalane ekogroszkiem, ponieważ wiele z nich jest niezgazyfikowanych.
Od początku 2024 r. każdy kto ogrzewa dom kopciuchem powinien się liczyć z karą pieniężną. Grzywna wynosi 500 zł.
- Celem tych regulacji nie jest nękanie właścicieli nieruchomości, a doprowadzenie do sytuacji, w której wszyscy będziemy mogli oddychać powietrzem wolnym od pyłów i różnych trujących substancji - mówił w ub. roku komendant Wujczyk.
Ostatnio zapowiedział jednak, że w najbliższym czasie rozpoczną się kontrole domostw.
– Nie ma przyzwolenia na to, aby nie stosować przepisów prawa, które obowiązują. Wielokrotnie informowano o tym, że trzeba wymieniać ogrzewanie. Mieszkańcy mieli czas, aby zaplanować te prace – uważa W. Wujczyk.
Dymiących kominów w Krotoszynie ubywa z każdym rokiem
Można składać wnioski o dotację z programu Czyste Powietrze. Ogólnopolski program nie ma już formy papierowej, działa on tylko w formie elektronicznej. Jest jednak skomplikowany na etapie aplikowania i procedowania.
- Kwestia przyznania pieniędzy też jest skomplikowana. No i czas oczekiwania jest długi, nawet do roku – poinformował Michał Kurek.
Wszyscy rozmówcy podkreślają, że każda wymiana pieca na ekologiczny przyczynia się do poprawy jakości powietrza.